Aubert Józef (ok. 1740 w Lunéville – ok. 1821) dyplomata. Zrazu był adwokatem przy parlamencie w Alzacji. W Warszawie pojawia się ok. r. 1774 jako pełnomocnik księżniczek francuskich do spraw ich spuścizny po Marji Leszczyńskiej; w rzeczywistości zaś jest odrazu nieoficjalnym obserwatorem stosunków polskich z ramienia rządu francuskiego. Bierze wydatny udział w pracach wolnomularstwa polskiego, dochodząc w niem do stopni najwyższych, cieszy się poparciem i zaufaniem w. mistrza tegoż, Andrzeja Mokronowskiego, któremu przedtem służył jako sekretarz i który, umierając w r. 1784, zostawił go na stanowisku wielkiego mistrza W. Wschodu Narodowego Polskiego, zapewniwszy mu stałe poparcie Stanisława Augusta. A. mieszka nawet w pałacu Izabelli Branickiej na Podwalu. Nawiązuje również żywy kontakt ze Stackelbergiem i faktycznie służy odrazu interesom Rosji. W r. 1787 rząd francuski chciał go usunąć na dalszy plan i mianował konsulem swoim w Warszawie Bonneau. Uratowało go wtedy wstawiennictwo Stanisława Augusta, działającego pod wpływem Stackelberga. Gdy w r. 1792 przybył do Warszawy poseł oficjalny Francji, Descorches de Sainte Croix, A. został sekretarzem poselstwa; Descorches jednak szybko zorjentował się w jego niedwuznacznej roli i dał mu dymisję. Usiłował wtedy A. zostać ajentem duńskim; wkońcu jednak odkrył karty i za pośrednictwem Stackelberga postarał się o przyjęcie do służby rosyjskiej. 22 III 1793 Katarzyna mianowała go radcą poselstwa w Warszawie z płacą 1200 rs. Oddał wtedy duże usługi Sieversowi, donosząc mu o wszystkich krokach króla, prymasa, I. Branickiej, tropiąc jakobinów z kolonji francuskiej, przyczyniając się do aresztowania swego rywala Bonneau, oddając w ręce Rosji archiwum poselstwa francuskiego. W czasie walk warszawskich wzięto go do więzienia. Zawisła nad nim groźba odwetu jakobinów, gdyż w ręce powstańców dostała się cała jego korespondencja ze Stackelbergiem i Sieversem, stwierdzająca aż nadto wymownie jego rolę policyjną w Warszawie; pociągano go już nawet do śledztwa. A. chciał wtedy ratować się, oznajmiając, że poczyni daleko idące zeznania. Zdaje się, że ta zapowiedź rewelacyj, których wielu ludzi nie życzyło sobie wcale, uratowała go istotnie; uznano go za członka poselstwa rosyjskiego i uwolniono od dalszych badań. Katarzyna mianowała go później sekretarzem Kolegjum Spraw. Zagr., szefem oddziału franc. i korespondencji tajnej. W r. 1812 próbował A. daremnie wejść ponownie do służby francuskiej. Za Restauracji otrzymał od rządu franc. odprawę 1200 fr.; odmówiono mu jednak Krzyża Legji Honorowej. W r. 1816 wrócił do Warszawy pod opiekę Nowosilcowa i tutaj umarł.

Askenazy, Przymierze polsko-pruskie, W. 1918; Dembiński Br., Źródła do dziejów drugiego i trzeciego rozbioru Polski, Lw. 1902; Załęski St., O masonji w Polsce, Kr. 1908; Askenazy-Dzwonkowski, Akty powstania Kościuszki, Kr. 1918; Niemcewicz J. U., Pamiętniki czasów moich, Lipsk 1868; Doyon P., La mission de Descorches, 1925. Akta z archiwum Igelströma w zbiorach Biblj. Ord. Zamoy., Biblj. Poturzyckiej, autografach L. Kronenberga. Relacje A. z Polski od XI 1792 do 16 X 1793 w archiwum państw. w Kopenhadze.

Wacław Tokarz